هر روز چیزی حدود 110 نفر به دلایل مختلفی همچون تصادف، بیماری‌ها و یا به‌طور مادر‌زادی به این تعداد اضافه می‌شوند. با این حساب سالانه با رشد 40 هزار نفری آمار معلولان در جامعه روبه‌رو هستیم.
با وجود این، برخلاف سایر کشورهای دنیا که معلولان جسمی و حرکتی به‌خاطر مشکلات و مسائل‌شان، بیشتر از سایر شهروندان مورد توجه و رسیدگی قرار می‌گیرند، جمعیت 3 میلیون نفری معلولان در جامعه ما، سخت‌ترین و پرمشقت‌ترین زندگی را دارند. شاید به جرات بتوان گفت که تنها یک درصد از کل جامعه معلولان مرفه هستند و زندگی در خور شخصیت‌شان دارند، در حالی که 99 درصد بقیه در فقر مطلق و نسبی به سر می‌برند. از این تعداد، 194 هزار نفر، یعنی 5 درصد از کل معلولان کشور، از طرف سازمان بهزیستی مستمری دریافت می‌کنند. از سوی دیگر، مهم‌ترین مشکل معلولان جامعه ما، مسئله بیکاری است. چیزی حدود 48 درصد معلولان، زمینه‌ای برای اشتغال و کسب درآمد ندارند.
این درحالی است که ماده 7 قانون جامع حمایت از معلولان، دولت را موظف کرده تا جهت ایجاد فرصت‌های شغلی، حداقل 3 درصد مجوزهای استخدامی (رسمی، پیمانی، کارگری) دستگاه‌های دولتی را به افراد معلول واجد شرایط اختصاص دهد. اما با این اوصاف تا‌کنون هیچ نظارتی بر امور استخدامی این گروه در ادارات مختلف صورت نگرفته است. یکی دیگر از وظایف سازمان بهزیستی کشور، تامین حق بیمه برای کارفرمایانی است که افراد معلول را به کار می‌گیرند. کوتاهی این سازمان در حمایت‌های مالی از این کارفرمایان و عدم‌نظارت بر عملکرد آنها باعث شده تا آنها یا رغبت چندانی برای به کار گماشتن معلولان نشان ندهند و یا در پرداخت حقوق کامل آنها کوتاهی کنند.
جدای از مشکلات مالی و بیکاری معلولان، خانواده‌های آنها هم که پرستار آنها محسوب می‌شوند، با مسائل و سختی‌های فراوانی روبه‌رو هستند. در حالی که سازمان بهزیستی در گزارش خود هزینه نگهداری یک معلول را در مراکز شبانه روزی 240 تا 270 هزار تومان برآورد می‌کند، میزان حقوق ماهیانه‌ای که به همسران افراد معلول برای مراقبت از آنها پرداخت می‌شود بیشتر از 55 هزار تومان نیست. از این‌رو بسیاری از خانواده‌ها به‌دلیل اینکه توانایی مالی برای نگهداری معلولانشان را ندارند ناچارند تا آنها را به مراکز نگهداری بسپارند.
تعلل در صدور کارت معلولان براساس ماده یک قانون جامع دفاع از حقوق معلولان، هزینه بالای خرید لوازم توانبخشی از جمله سمعک، ویلچر، تشک مواج و... آماده نبودن وسایل ایاب و ذهاب برای معلولان، بیکاری و مشکلاتی از این قبیل، راه را برای حضور همه جانبه معلولان در جامعه سد کرده است. برطرف کردن نیازهای معلولان، هزینه‌های بالایی می‌طلبد که خارج از توانایی آنهاست، بنا‌براین تا زمانی که وزارت رفاه با همکاری سازمان بهزیستی، اقدامی گسترده نسبت به تحت پوشش قرار دادن تمام معلولان و افزایش مستمری آنها انجام ندهد، حل و فصل این مشکلات امکان‌پذیر نیست.
*رئیس انجمن دفاع از حقوق معلولان ایران
